Nowe przepisy dotyczące podzielonej płatności mają zwiększyć wpływy do Skarbu Państwa i przynieść liczne korzyści przedsiębiorcom. Sprawdź, na czym polega mechanizm split payment, jak w praktyce będzie wyglądać dokonywanie podzielonej płatności i w jakich wypadkach organy podatkowe będą mogły dysponować środkami zgromadzonymi na rachunku VAT podatnika.

Rząd planuje wprowadzenie kolejnych zmian w ustawie o podatku od towarów i usług. Opublikowany na stronach Rządowego Centrum Legislacji projekt nowelizacji z dnia 12 maja 2017 r. zakłada wprowadzenie w Polsce podzielonej płatności VAT, tzw. split payment – rozwiązanie znane z doświadczeń innych krajów europejskich ma poprawić stabilność wpływów z VAT i zapobiec nadużyciom podatkowym.

 

Podzielona płatność VAT – co to takiego

Mechanizm split payment to dokonywanie przez nabywcę zapłaty za towar lub usługę na dwa rachunki bankowe dostawcy lub usługodawcy: kwota odpowiadająca wartości sprzedaży netto trafia na jego rachunek rozliczeniowy, natomiast kwota VAT – na specjalny rachunek VAT.

Decyzja o zapłacie należności na dwa rachunki dostawcy będzie należała do nabywcy. Ustawodawca przewidział jednak istotne korzyści ze stosowania mechanizmu podzielonej płatności – skorzystają zarówno nabywcy, jak i dostawcy.

Podatnik będzie miał ograniczoną możliwość dysponowania środkami zgromadzonymi na rachunku VAT. Przede wszystkim będzie mógł opłacać nimi swoje zobowiązania podatkowe dotyczące VAT do urzędu skarbowego oraz dokonywać przelewów na inne rachunki VAT, np. kontrahentów. Należy jednak podkreślić, że środki zgromadzone na rachunku VAT cały czas będą własnością podatnika – urząd skarbowy nie będzie mógł samodzielnie dokonywać na nich operacji finansowych.

 

Podzielona płatność VAT – kwestie formalne

Zgodnie z projektowanymi przepisami, każdy bank i każda spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa, w których podatnicy posiadają rachunki rozliczeniowe, będą miały obowiązek założyć podatnikom rachunki VAT. Usługa taka będzie nieodpłatna – banki i SKOK nie będą mogły pobierać opłat ani za założenie rachunku VAT, ani za jego prowadzenie.

Nabywca będzie dokonywał podzielonej płatności VAT za pomocą dedykowanego komunikatu przelewu, w którym wskazywać będzie numer faktury, numer NIP, kwotę netto oraz kwotę VAT. W przypadku dokonania płatności na rachunek VAT podatnika innego niż dostawca towaru lub usługodawca, będzie on podlegał odpowiedzialności solidarnej za niezapłacony przez dostawcę VAT wynikający z tej transakcji.

 

Dysponowanie środkami podatników wykreślonych z rejestru VAT

W niektórych przypadkach organy podatkowe będą upoważnione do dysponowania środkami zgromadzonymi na rachunku VAT. Jeżeli podatnik zostanie wykreślony z rejestru VAT, bank lub SKOK przekaże zgromadzone na rachunku VAT pieniądze do urzędu skarbowego. Środki te zostaną w pierwszej kolejności przeznaczone na uregulowanie zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę. Jeśli na koncie podatnika dalej będą znajdować się środki, zostaną one przekazane na jego rachunek rozliczeniowy – o ile wobec danego podatnika nie będzie toczyć się postępowanie podatkowe lub nie będzie przeprowadzana kontrola podatkowa bądź kontrola celno-skarbowa.

Jeśli natomiast podatnik zostanie wykreślony z rejestru VAT, gdyż w wyniku czynności sprawdzających zostanie ustalone, że nie istnieje, środki zgromadzone na rachunku VAT podlegać będą przepadkowi na rzecz Skarbu Państwa.

 

Rachunek VAT – inne przeznaczenie środków

W myśl nowych przepisów podatnik będzie miał prawo złożyć wniosek do naczelnika urzędu skarbowego o przeznaczenie środków zgromadzonych na rachunku VAT na cele inne niż zapłata tego podatku. Wniosek taki będzie musiał zawierać uzasadnienie. Urząd skarbowy obowiązany będzie wydać postanowienie w ciągu 90 dni od dnia złożenia wniosku. Jeżeli zostanie rozpatrzony pozytywnie, organ podatkowy wskaże wysokość środków zgromadzonych na rachunków VAT, które będą mogły zostać przeznaczone na inne cele. Kwota ta nie obejmie zaległości podatkowej z odsetkami.

Urząd skarbowy będzie mógł wydać decyzję odmowną m.in. w przypadku, gdy wobec podatnika zajdzie uzasadniona obawa, iż zobowiązanie podatkowe nie zostanie wykonane, a także gdy będzie się wobec niego toczyć inne postępowanie podatkowe w zakresie podatku bądź prowadzona będzie kontrola podatkowa lub celno-skarbowa. Na pozytywne rozpatrzenie wniosku nie mają też co liczyć podmioty dopuszczające się poważnych nadużyć, takich jak m.in. wystawianie pustych faktur czy podawanie kwot niezgodnych z rzeczywistością.

 

Podzielona płatność VAT – korzyści dla podatników

Aby zachęcić podatników do korzystania z mechanizmu podzielonej płatności, rząd planuje wprowadzenie kilku istotnych ułatwień.

Zwrot VAT. W przypadku złożenia wraz z deklaracją VAT wniosku o zwrot różnicy podatku na rachunek VAT, podatnik może liczyć na uzyskanie go w ciągu 25 dni od złożenia. Zwrot będzie dotyczył całej kwoty nadwyżki VAT – nawet jeśli faktury, z których zwrot wynika, nie zostały zapłacone z zastosowaniem mechanizmu split payment.

Zmniejszone zobowiązanie VAT. Jeżeli podatnik dokona zapłaty VAT przed terminem wynikającym z regulacji ustawowych, zobowiązanie zostanie zmniejszone o kwotę obliczoną na podstawie zaproponowanego przez ustawodawcę wzoru. Na wysokość kwoty zmniejszenia będą miały wpływ: termin uregulowania i kwota zobowiązania, a także stopa referencyjna NBP obowiązująca na dwa dni robocze przed zapłatą podatku.

Zwolnienie z odpowiedzialności solidarnej. Podatnik dokonujący zapłaty z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności nie będzie podlegał odpowiedzialności solidarnej. Nie będą go także dotyczyły sankcje określone w art. 112b i art. 112c ustawy o VAT.

Brak podwyższonej stawki odsetek za zwłokę. W odniesieniu do okresów, w których 95% kwoty podatku naliczonego wynikać będzie z faktur zapłaconych z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności, wobec podatnika nie będzie się stosować podwyższonej stawki odsetek za zwłokę.

 

Nowe regulacje dot. podzielonej płatności mają wejść w życie 1 stycznia 2018 r. Należy przy tym pamiętać, iż nowelizacja jest obecnie w fazie projektu, ostateczne przepisy mogą się więc nieco różnić od powyżej omawianych.

 

Zobacz też: Wysokie kary za wystawianie pustych i fałszywych faktur w 2017 r.