Tysiące polskich podatników wciąż zachowuje prawo do zwolnienia z kas fiskalnych – ze względu na niewielki obrót lub np. prowadzenie sprzedaży wysyłkowej. Obowiązujące rozporządzenie w tym zakresie traci jednak moc z końcem grudnia. Czy w 2017 r. wciąż będzie można korzystać ze zwolnień z kas? Światło na tę kwestię rzuca wrześniowa odpowiedź resortu finansów na interpelację Posła Pawła Lisieckiego.
Ogólną zasadę dotyczącą ewidencjonowania sprzedaży za pomocą kasy fiskalnej określa art. 111 ust. 1 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem, każdy podatnik prowadzący sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych musi stosować to urządzenie w działalności. Jednak ze względu m.in. na koszt zakupu kasy fiskalnej i późniejszej jej eksploatacji, ustawodawca przez lata umożliwiał podatnikom korzystanie ze zwolnień z tego obowiązku – po spełnieniu odpowiednich warunków.
Zwolnienia z kas fiskalnych
Z każdym nowym rozporządzeniem krąg podatników mogących korzystać z takich preferencji był zawężany. Na początku 2013 r. z powodu zmian w przepisach (zmniejszenia limitu obrotów do zwolnienia podmiotowego z 40 tys. na 20 tys. zł) do zakupu kas fiskalnych zostało zmuszonych dziesiątki tysięcy polskich podatników. Podobna sytuacja miała miejsce w roku 2015 r., kiedy to poszerzono katalog czynności wyłączonych ze zwolnień z kas m.in. o usługi fryzjerskie, kosmetyczne i kosmetologiczne, usługi związane z wyżywieniem, usługi naprawy pojazdów silnikowych, usługi prawnicze czy usługi opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów.
Na pytania przedsiębiorców, czy mogą jeszcze liczyć na podniesienie limitu lub poszerzenie katalogu czynności zwolnionych resort finansów dawał jasną odpowiedź: zakres zwolnień nie będzie rozszerzany, przeciwnie – ustawodawca dąży do całkowitego zlikwidowania takich preferencji, tak aby obowiązek stosowania kas stał się powszechny dla wszystkich.
Obecnie podatnicy wciąż mogą korzystać ze zwolnień określonych w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 4.11.2014 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2014 r. poz. 1544).
Zwolnienie podmiotowe z kas fiskalnych
Najpopularniejsze zwolnienie z kas obejmuje podatników, których obrót netto w poprzednim roku podatkowym nie przekroczył 20.000 zł. Z wyliczenia całości obrotu wyłącza się jednak obrót z czynności wymienionych w poz. 36 i 49 załącznika do rozporządzenia, czyli z dostawy nieruchomości oraz dostawy towarów i świadczenia usług zaliczonych do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji. W przypadku podatników rozpoczynających sprzedaż na rzecz osób fizycznych w trakcie roku, kwotę limitu wylicza się w proporcji do okresu jej prowadzenia – od dnia wykonania pierwszej czynności do końca roku. Zwolnienie to przysługuje na mocy § 3 ust. 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia.
Czynności zwolnione z kas przedmiotowo
Zwolnieniu z kas fiskalnych podlegają też szczególne czynności wymienione w I części załącznika do rozporządzenia. Niezależnie od wysokości obrotu podatnika, czynności takich nie trzeba ewidencjonować za pomocą kasy fiskalnej. W katalogu tym znalazły się m.in. usługi związane z rolnictwem i hodowlą zwierząt, zbieraniem odpadów, usługi pocztowe i kurierskie, usługi telekomunikacyjne, usługi finansowe i ubezpieczeniowe, dostawa energii elektrycznej i paliw gazowych, a także czynności notarialne.
Zwolnienie z kas przedmiotowo-podmiotowe
Podatnik, który wykonuje w przeważającej części czynności zwolnione z kas przedmiotowo, może korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w § 3 ust. 1 pkt 3 i 4 rozporządzenia. Przysługuje ono podatnikom, których udział procentowy obrotu z czynności zwolnionych w całości obrotu ze sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych w poprzednim roku podatkowym był wyższy niż 80%. W przypadku rozpoczęcia sprzedaży w trakcie roku, należy wziąć pod uwagę przewidywany udział procentowy obrotu przez okres pierwszych 6 miesięcy lub – jeśli sprzedaż rozpoczęto w drugiej połowie roku – przez okres do końca roku. Po spełnieniu takiego warunku przedsiębiorca może korzystać ze zwolnienia z kas dla całości sprzedaży – zarówno dla czynności zwolnionych przedmiotowo, jak i pozostałych.
Zwolnienia dla szczególnych czynności
Z kolei w II części załącznika do rozporządzenia określono zwolnienia przysługujące dla szczególnych czynności po spełnieniu konkretnych warunków wyznaczonych dla każdej pozycji. Właśnie na mocy tych przepisów ze zwolnień z kas korzystają przedsiębiorcy prowadzący sprzedaż wysyłkową czy świadczący usługi, za które zapłatę przyjmują wyłącznie za pośrednictwem rachunku bankowego lub rachunku w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej. Należy przy tym pamiętać, iż korzystanie z takiego zwolnienia wymaga spełnienia wszystkich warunków dla niego określonych. Na przykład zwolnienie dla dostawy towarów w systemie wysyłkowym przysługuje wyłącznie wtedy, gdy odbywa się ona za pośrednictwem poczty lub firmy kurierskiej. Zapłata musi być dokonana w całości za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej na rachunek podatnika w banku lub w SKOK. Ponadto z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę musi jednoznacznie wynikać, jakiej czynności dana zapłata dotyczyła i wskazywać dane nabywcy, w tym jego adres. Z kolei warunkiem skorzystania ze zwolnienia dla świadczenia usług jest otrzymanie zapłaty w całości za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej na rachunek podatnika w banku lub w SKOK. Ewidencja i dowody dokumentujące zapłatę muszą wskazywać jednoznacznie, jakiej czynności ta zapłata dotyczyła.
Wyłączenia ze zwolnień z kas fiskalnych
Ze zwolnień z kas fiskalnych w 2016 r. nie mogą korzystać podatnicy wykonujący czynności wymienione w § 4 rozporządzenia. Znalazły się tam m.in. dostawa części do silników, dostawa sprzętu fotograficznego, radiowego, telewizyjnego i telekomunikacyjnego, dostawa zapisanych i niezapisanych nośników danych cyfrowych i analogowych, dostawa wyrobów tytoniowych i napojów alkoholowych, a także usługi przewozu osób i bagażu taksówkami, usługi naprawy pojazdów silnikowych, usługi fryzjerskie i kosmetyczne, usługi opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów, usługi doradztwa podatkowego, usługi prawnicze oraz usługi związane z wyżywieniem. Wymienione w tym przepisie czynności bezwzględnie podlegają ewidencjonowaniu na kasie fiskalnej – nie mają przy tym znaczenia ani wysokość obrotu podatnika, ani żadne inne czynniki.
Prawo do ulgi na kasę fiskalną
Każdego miesiąca wielu polskich przedsiębiorców traci prawo do zwolnienia z kasy fiskalnej. Choć zakup urządzenia wiąże się z wydatkiem, a formalności z koniecznością poświęcenia na nie czasu, nie warto zwlekać z zakupem. Spóźnienie z instalacją kasy fiskalnej skutkuje bowiem utratą prawa do ulgi wynoszącej nawet 700 zł za każde urządzenie zgłoszone do urzędu skarbowego. Jeśli chodzi o kasy fiskalne, Pruszków ma dobrą ofertę sprawdzonych serwisów. Wysokiej jakości urządzenie nie musi być drogie, a ulga stanowi spore wsparcie – warto więc postarać się, by nie stracić do niej prawa.
Koniec zwolnienia z kas fiskalnych od 2017 r.?
Obecnie obowiązujące rozporządzenie traci moc z dniem 31 grudnia 2016 r. Aby ktokolwiek w 2017 r. zachował jeszcze prawo do zwolnienia z kas, minister finansów musiałby opublikować nowe rozporządzenie. Jeśli tak się nie stanie, wszystkich obejmie ogólna zasada z art. 111 ust. 1 ustawy o VAT, a obowiązek ewidencjonowania sprzedaży za pomocą kasy fiskalnej stanie się powszechny i bezwzględny dla wszystkich. Czy polscy podatnicy mogą liczyć na preferencje w tym zakresie również w 2017 r.? Po końca roku pozostało nieco ponad 3 miesiące, a resort finansów nie ogłosił jeszcze nowego rozporządzenia.
Nieco światła na kwestię zachowania bądź nie zwolnień z kas fiskalnych w 2017 r. daje wrześniowa odpowiedź Ministerstwa Finansów na interpretację poselską nr 5239. Czytamy w niej m.in.:
„(…) Obecnie trwają prace legislacyjne nad projektem rozporządzenia w sprawie zwolnień od ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących na okres po 31 grudnia 2016 r. Mając na uwadze to, że planuje się modernizację systemu kas rejestrujących (tak, ażeby kasy rejestrujące docelowo przesyłały dane fiskalne do systemu centralnego), co jest złożonym przedsięwzięciem zakłada się, że projekt rozporządzenia zasadniczo będzie powielał dotychczasowe przepisy. Nie ma bowiem uzasadnienia dla rozszerzenia grupy podmiotów, która ma stosować kasy rejestrujące (w obecnej technologii), jeżeli planowana jest modernizacja całego systemu. W związku z powyższym projekt rozporządzenia będzie zawierać unormowania dotyczące zwolnień niektórych podatników i niektórych czynności z obowiązku ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego na okres jednego roku, tj. do 31 grudnia 2017 r.”
Oczywiście odpowiedzi tej nie należy traktować jako ostatecznej decyzji resortu finansów. Można jednak spodziewać się przedłużenia obowiązywania zwolnień z kas fiskalnych do końca 2017 r.