Dostępne już od 2016 r., wciąż nie zostały dostatecznie docenione przez środowisko medyczne – w dalszym ciągu bardzo niewielu lekarzy wystawia e-zwolnienia, a co za tym idzie płatnicy składek rzadko je otrzymują. Założenie profilu na PUE ZUS i korzystanie ze zwolnień elektronicznych stanie się jednak obowiązkowe, i to już w 2018 r. Sejm zdecydował się jednak przesunąć termin wprowadzenia tego obowiązku o 6 miesięcy.

Elektroniczne zwolnienia lekarskie można wystawiać i odbierać od 1 stycznia 2016 r. Cyfryzacja w obszarze zaświadczeń o czasowej niezdolności do pracy została wprowadzona mocą ustawy z dnia 15 maja 2015 r. o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 1066).

Aby korzystać z e-zwolnień, zarówno lekarz, jak i płatnik składek muszą posiadać profil na Platformie Usług Elektronicznych ZUS lub aplikację zintegrowaną z tym systemem. Dla części płatników składek założenie konta na PUE było obowiązkowe do końca 2015 r. Dotyczyło to płatników, którzy na podstawie art. 47a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych mają obowiązek przekazywania dokumentów niezbędnych do prowadzenia kont ubezpieczonych i kont płatników składek oraz korekty tych dokumentów w formie elektronicznej, czyli płatników rozliczających składki za więcej niż 5 osób.

Pozostali płatnicy mogli – i nadal mogą – założyć profil na PUE dobrowolnie. Jeśli się na to nie zdecydowali, byli obowiązani do poinformowania pracowników o konieczności dostarczania zwolnień w formie papierowej – mieli na to czas do końca 2015 r.

 

E-zwolnienia obowiązkowe dopiero od połowy 2018 r.

Pomimo licznych korzyści wynikających z korzystania z e-zwolnień, wciąż niewielu lekarzy się na nie decyduje. Płatnicy składek w dalszym ciągu otrzymują większość dokumentów na tradycyjnym druku ZUS ZLA.

W związku z takim stanem rzeczy Sejm na posiedzeniu w dniu 21 kwietnia 2017 r. podjął decyzję o  nowelizacji ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Pierwotnie założenie profilu na PUE ZUS i korzystanie z e-zwolnień miało stać się obowiązkowe dla wszystkich płatników składek i lekarzy od 1 stycznia 2018 r. Zdecydowano się jednak wydłużyć ten termin aż o 6 miesięcy – elektroniczne zwolnienia staną się powszechnie obowiązkowe dopiero od 1 lipca 2018 r.

 

Korzyści z e-zwolnień

Założenie profilu na PUE ZUS i korzystanie z e-zwolnień to praktyczne rozwiązanie dla każdej ze stron. Łatwiej mają lekarze, którzy nie muszą przechowywać elektronicznych dokumentów przez okres 3 lat. Wstawienie zwolnienia jest też prostsze niż w przypadku tradycyjnych druków ZUS ZLA: w systemie wystarczy wpisać numer PESEL pacjenta, a pozostałe dane zostaną uzupełnione automatycznie. Adres pacjenta można wybrać z dostępnej listy. Elektroniczne zwolnienie, zwane także e-ZLA, zostaje przesłane bezpośrednio do ZUS, skąd trafia do płatnika składek. Lekarz nie musi już więc drukować dokumentu i wręczać go pacjentowi, chyba że na jego żądanie lub w razie problemów technicznych.

Łatwiej ma także płatnik składek. Zwolnienie otrzymuje szybciej, ponieważ nie musi już czekać na dostarczenie dokumentu przez pracownika. E-ZLA zostaje zweryfikowane przez ZUS, dzięki czemu nie trzeba już zastanawiać się nad jego poprawnością.

E-zwolnienia to również bardzo duża wygoda dla samych ubezpieczonych, którzy nie są zobowiązani do dostarczenia pracodawcy zwolnienia w ciągu 7 dni. Obowiązek ten bywa kłopotliwy szczególnie dla tych ubezpieczonych, którzy z powodu choroby mają trudność z poruszaniem się, a nie mają możliwości przekazać papierowego zwolnienia przez inną osobę.

W przypadku, gdy płatnik składek nie posiada profilu na PUE ZUS, lekarz zostaje poinformowany przez system o konieczności wydruku e-ZLA. Dokument ten wręcza pacjentowi, który ma obowiązek dostarczyć go do płatnika składek.

 

Nowy sposób uwierzytelniania e-zwolnień

Wspomniana nowelizacja ustawy ma również wprowadzić dla lekarzy nowy sposób uwierzytelniania zwolnień elektronicznych. Obecnie mogą w tym celu korzystać z kwalifikowanego podpisu elektronicznego oraz podpisu potwierdzonego profilem zaufanym ePUAP. W nowym stanie prawnym udostępniona ma zostać możliwość złożenia podpisu z wykorzystaniem sposobu potwierdzania pochodzenia oraz integralności danych z systemu teleinformatycznego dostępnego w ramach bezpłatnej usługi Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

 

Zobacz też: Płatnik 10.01.001 – nowe kody ubezpieczeń od 1.03.2017