Wystawienie faktury do paragonu na żądanie nabywcy jest obowiązkiem podatnika – aby uniknąć w takim wypadku podwójnej płatności podatku, oryginał paragonu dołącza się do egzemplarza faktury pozostającego u sprzedawcy. Pojawia się jednak pytanie – który z dokumentów ująć w ewidencji VAT i pliku JPK_VAT – raport fiskalny czy fakturę? Sprawdź, jakiej odpowiedzi w tej sprawie udzielił Zespół Pomocy Technicznej Portalu Podatkowego.

Podatnicy prowadzący sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych mają obowiązek rejestrować obrót i kwotę podatku za pomocą urządzenia fiskalnego. Jedynie nieliczni przedsiębiorcy mogą korzystać ze zwolnień z tego obowiązku. Podstawowym dokumentem wystawianym w przypadku tej sprzedaży jest paragon fiskalny. Nabywca ma jednak prawo żądać wystawienia faktury do transakcji udokumentowanej paragonem. Zgodnie z art. 106b ust. 3 ustawy o VAT, ma na to 3 miesiące licząc od końca miesiąca, w którym dokonano dostawy towaru, wykonano usługę lub otrzymano całość bądź część zapłaty.

Procedurę postępowania w takim przypadku reguluje art. 106h ustawy – zgodnie z tym przepisem, nabywcy należy wręczyć fakturę, a oryginał paragonu fiskalnego dołączyć do egzemplarza faktury pozostającego u sprzedawcy. Jeśli podatnik wystawia fakturę elektroniczną, w dokumentacji należy pozostawić paragon fiskalny z danymi identyfikującymi tę fakturę.

Należy przy tym pamiętać, iż podatnik ewidencjonujący sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych za pomocą kasy fiskalnej zawsze ma obowiązek wystawić paragon fiskalny – nawet jeśli z góry wie, iż będzie musiał do danej transakcji wystawić także fakturę. Nie dotyczy to jedynie sytuacji, gdy faktura emitowana jest za pomocą urządzenia fiskalnego, a informacje o obrocie i kwocie podatku z danej sprzedaży rejestrowane są w fiskalnym raporcie dobowym kasy.

Dołączenie oryginału paragonu fiskalnego do egzemplarza faktury pozostającego u podatnika ma na celu uniknięcie podwójnej płatności podatku z danej sprzedaży.

 

Raport fiskalny czy faktura – co ująć w ewidencji VAT i pliku JPK_VAT

O ile procedura postępowania w przypadku wystawienia faktury do transakcji udokumentowanej paragonem jest dość jasna i raczej nie budzi wątpliwości podatników, o tyle kwestia ujmowania dokumentów w ewidencji VAT nie jest już tak oczywista. Przedsiębiorcy nie raz zastanawiają się, który dokument powinni w niej ująć – raport fiskalny dobowy bądź miesięczny czy wystawioną na żądanie nabywcy fakturę.

Pytanie to jest obecnie szczególnie istotne ze względu na obowiązek comiesięcznego przesyłania ewidencji zakupu i sprzedaży VAT w postaci Jednolitego Pliku Kontrolnego (JPK). Od 1 lipca 2016 r. dotyczy on największych podmiotów, tzw. dużych przedsiębiorców, od 1 stycznia 2017 r. – małych i średnich przedsiębiorców, natomiast od 1 stycznia 2018 r. obejmie on także mikroprzedsiębiorców.

Jeśli chodzi o ewidencję VAT, zasadniczo ujmuje się w niej sprzedaż zaewidencjonowaną na kasie fiskalnej na podstawie raportu fiskalnego. Nie ewidencjonuje się natomiast faktur wystawionych do transakcji udokumentowanych paragonami. W związku z tym logiczne wydawałoby się, iż faktur tych nie należy także ujmować w pliku JPK_VAT sporządzanego na podstawie rejestrów VAT. Taki stan rzeczy potwierdziło Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na pytanie podatników, udzielonej w Broszurze informacyjnej dot. struktury JPK_VAT(2), obowiązującej od 1 stycznia 2017 r.:

  1. Czy należy w JPK_VAT ujmować faktury wystawione do paragonów?
    Faktury wystawione do paragonów nie muszą być wprowadzane do JPK_VAT.

 

Inaczej jednak wypowiadają się w tej sprawie niektóre organy podatkowe. W Interpretacji indywidualnej z 24 listopada 2016 r. Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w, sygn. 1462-IPPP2.4512.689.2016.1.IZ, czytamy m.in.:

Tak więc w przypadku transakcji, których stroną będzie kontrahent prowadzący działalność gospodarczą w kraju lub za granicą z dniem 1 stycznia 2017 r. konieczne będzie przedstawienie w prowadzonej ewidencji dla potrzeb podatku VAT poszczególnych transakcji zawartych z podmiotami gospodarczymi i wpisanie numerów identyfikacji podatkowej, którymi się one posługują jako podmioty gospodarcze. W związku z tym Wnioskodawca będzie zobligowany do zmiany sposobu prowadzonej ewidencji stosownie do treści art. 109 ust. 3 ustawy, a mianowicie będzie zobowiązany w prowadzonej ewidencji wpisywać odrębnie wszystkie faktury dokumentujące transakcje zawierane z podmiotami gospodarczymi wraz z podaniem ich numeru identyfikacyjnego nadanego dla potrzeb rozliczenia podatku VAT lub podatku od wartości dodanej.

W konsekwencji za nieprawidłowe należy uznać stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym w prowadzonej ewidencji po wejściu w życie nowej treści przepisu art. 109 ust. 3 ustawy może uwzględniać całą sprzedaż fiskalną zapisem z wydruków miesięcznych z kas rejestrujących bez wyodrębniania faktur wystawionych podmiotom gospodarczym na podstawie sprzedaży uprzednio udokumentowanej paragonem z kasy rejestrującej oraz sprzedaż udokumentowaną fakturami VAT, nie zarejestrowaną w systemie fiskalnym.

 

Z prośbą o wyjaśnienie tej wątpliwości zwróciliśmy się do Zespołu Pomocy Technicznej Portalu Podatkowego. Otrzymana odpowiedź potwierdziła, iż zarówno w ewidencji VAT, jak i w pliku JPK_VAT powinny znaleźć się faktury wystawione na podstawie paragonów fiskalnych dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, nie uwzględnia się natomiast faktur wystawionych do transakcji udokumentowanej paragonem na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych:

Centrum Kompetencyjne Usług Elektronicznych uprzejmie informuje, że zgodnie z założeniami w JPK_VAT uwidaczniane powinny być w pierwszej kolejności faktury. Jedynie faktury  wystawione do paragonów, dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej,  nie muszą być wprowadzana do JPK_VAT.

Sprzedaż paragonowa może być ewidencjonowana dobowym lub miesięcznym zestawieniem sprzedaży.

 

Podsumowując:

Sprzedaż dokonywaną na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych rejestruje się za pomocą kasy fiskalnej – to właśnie paragon fiskalny jest podstawowym dokumentem wystawianym do takich transakcji. W ewidencji VAT i w pliku JPK_VAT należy ująć raport fiskalny dobowy lub miesięczny. Faktur wystawionych do takich transakcji nie ujmuje się ani w pliku JPK_VAT, ani w ewidencji VAT.

Sprzedaż dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą zawsze powinna być wykazana w ewidencji VAT oraz pliku JPK na podstawie wystawionych faktur. Nie ma znaczenia czy dokument ten został sporządzony na podstawie paragonu fiskalnego i ujęty w raporcie fiskalnym.

 

Zobacz też: Termin przesłania pierwszego pliku JPK_VAT