Warunkiem zachowania prawa do prowadzenia uproszczonej księgowości jest nieprzekroczenie limitu przychodów określonego w przepisach. Istnieje szansa, iż limit ten wzrośnie i to znacznie – przewiduje to projekt ustawy nowelizacyjnej. Sprawdź, kto musi prowadzić księgi rachunkowe w 2017 r.
Obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych dotyczy podmiotów, które zostały wymienione w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.). Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 tego aktu prawnego, w przypadku osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich obowiązuje limit rocznych przychodów netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych – po przekroczeniu tego limitu podmioty te mają obowiązek prowadzić księgi rachunkowe, natomiast w przypadku osiągania niższych przychodów mogą prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów.
Obecnie limit ten wynosi 1.200.000 euro. Kwotę tę należy przeliczyć na złote według średniego kursu ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego dany rok podatkowy.
Księgi rachunkowe – limit na 2017 r.
Średni kurs euro ogłoszony przez NBP na dzień 3 października 2016 r. wynosił 4,2976 zł. Po przeliczeniu na PLN ustawowy limit do prowadzenia ksiąg rachunkowych w 2017 r. wynosi więc 5.157.120 zł. Podatnicy, których przychody w 2016 r. nie przekroczą tej kwoty, będą mogli w 2017 r. prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów.
Istnieje jednak szansa na podniesienie limitu do 2.000.000 euro – wszystko za sprawą skierowanego do Sejmu projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców z dnia 1 lipca 2016 r. Jeśli nowelizacja wejdzie w życie, podatkową księgę przychodów i rozchodów w 2017 r. będą mogli prowadzić podatnicy, których przychody za 2016 r. nie przekroczą 8.595.200,- zł.
Jak wyjaśniono w uzasadnieniu do projektu, koszty obsługi księgowej bywają dla podatników bardzo obciążające finansowo – według wyliczeń prowadzenie ksiąg rachunkowych jest nawet 5-krotnie droższe niż uproszczona księgowość. Nowe przepisy mają pomóc przedsiębiorcom wygenerować dodatkowe oszczędności w tym zakresie, zmniejszyć obciążenia finansowo-administracyjne, a co za tym idzie ułatwić wykonywanie działalności gospodarczej.
W 2017 r. obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych w przypadku osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich dotyczy podmiotów, których przychody za rok 2016 przekroczą 5.157.120 zł. Jeśli jednak wejdzie w życie ustawa nowelizacyjna, limit ten wyniesie aż 8.595.200,- zł.
Wyliczając kwotę rocznego przychodu należy wziąć pod uwagę definicję zawartą w art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Art. 14. 1. Za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.
Zawiadomienie o prowadzeniu ksiąg rachunkowych 2017
Podmiot, którego przychody nie przekroczą ustawowego limitu, ma prawo do prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Nie jest to jednak obowiązek – przepisy dają takim podatnikom możliwość dobrowolnego prowadzenia ksiąg rachunkowych. W takim przypadku konieczne jest złożenie we właściwym podatnikowi urzędzie skarbowym odpowiedniego zawiadomienia. Zasadniczo składa się je do końca poprzedniego roku podatkowego.
Jeśli jednak wejdzie w życie wspomniana ustawa nowelizacyjna, dla złożenia zawiadomienia o założeniu ksiąg rachunkowych w 2017 r. będzie obowiązywał termin do 31 stycznia 2017 r.
W przypadku spółek osobowych zawiadomienie o prowadzeniu ksiąg rachunkowych składa każdy ze wspólników.
Należy przy tym podkreślić, iż termin ten dotyczy wyłącznie podatników przechodzących z podatkowej księgi przychodów i rozchodów na księgi rachunkowe dobrowolnie. Zawiadomienia nie składa się w przypadku wystąpienia takiego obowiązku z powodu przekroczenia limitu.
Aktualizacja danych dotyczących rodzaju prowadzonej dokumentacji rachunkowej
Zmiana rodzaju prowadzonej dokumentacji rachunkowej wymaga aktualizacji danych. Podatnik musi tego dokonać w ciągu 7 dni licząc od daty, w której zmiana nastąpiła. Aktualizacji dokonuje się poprzez wypełnienie formularza CEIDG składanego w urzędzie miasta lub gminy z podaniem nowych danych dotyczących rodzaju prowadzonych ksiąg.
Podmioty zobowiązane do prowadzenia ksiąg rachunkowych
Ustawa o rachunkowości wyznacza też listę podmiotów, które mają bezwzględny obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych – bez względu na wysokość przychodu. Zostały one wymienione w art. 2 ust. 1 pkt 1, 3-7 tego aktu prawnego:
Art. 2. 1. Przepisy ustawy o rachunkowości, zwanej dalej „ustawą”, stosuje się, z zastrzeżeniem ust. 3, do mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:
1) spółek handlowych (osobowych i kapitałowych, w tym również w organizacji) oraz spółek cywilnych, z zastrzeżeniem pkt 2, a także innych osób prawnych, z wyjątkiem Skarbu Państwa i Narodowego Banku Polskiego;
(…)
3) jednostek organizacyjnych działających na podstawie Prawa bankowego, przepisów o obrocie papierami wartościowymi, przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, przepisów o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych lub przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, bez względu na wielkość przychodów;
4) gmin, powiatów, województw i ich związków, a także:
a) państwowych, gminnych, powiatowych i wojewódzkich jednostek budżetowych,
b) gminnych, powiatowych i wojewódzkich zakładów budżetowych,
c) (uchylona)
5) jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, z wyjątkiem spółek, o których mowa w pkt 1 i 2;
6) oddziałów i przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej;
7) jednostek niewymienionych w pkt 1-6, jeżeli otrzymują one na realizację zadań zleconych dotacje lub subwencje z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego lub funduszów celowych – od początku roku obrotowego, w którym dotacje lub subwencje zostały im przyznane.
Podatnik chcący zachować prawo do prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów w 2017 r. powinien monitorować na bieżąco wysokość osiąganych przychodów. Obowiązku zaprowadzenia ksiąg rachunkowych czasem udaje się uniknąć poprzez np. przełożenie niektórych działań promocyjnych czy transakcji na nowy rok podatkowy.