Z założenia dobrowolne, regulowanie zobowiązań z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności VAT będzie niosło nabywcom towarów i usług liczne korzyści. Sprawdź, czym jest tzw. split payment, od kiedy obowiązuje, i jak w praktyce będzie wyglądać jego stosowanie. Dowiedz się też, czym jest rachunek VAT i na jakie cele można przeznaczyć zgromadzone na nim środki finansowe.
Dnia 1 lipca 2018 r. wejdą w życie przepisy dotyczące podzielonej płatności VAT (ang. split payment). Stanie się to za sprawą ustawy z dnia 15 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 62). Nowe przepisy mają uszczelnić polski system podatkowy, a co za tym idzie zwiększyć wpływy z VAT do budżetu państwa. Banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe już informują swoich klientów o otwarciu nowych rachunków do ich rachunków rozliczeniowych – są to specjalne rachunki VAT.
Podzielona płatność VAT – co to takiego
Regulacje dotyczące podzielonej płatności VAT znajdą się w art. 108a-108d znowelizowanej ustawy o VAT. Od 1 lipca 2018 r. każdy przedsiębiorca posiadający firmowy rachunek rozliczeniowy, będzie posiadał także rachunek VAT. Nabywca towaru lub usługi będzie mógł zdecydować, czy przelać całą kwotę wynikającą z faktury na rachunek rozliczeniowy sprzedawcy, czy skorzystać z mechanizmu podzielonej płatności VAT. Jeśli zdecyduje się na tę drugą opcję, kwotę netto wynikającą z faktury przeleje na rachunek rozliczeniowy podatnika, natomiast kwotę podatku VAT – na jego rachunek VAT.
Przepisy obowiązujące od 1 lipca 2018 r. zakładają dobrowolność korzystania z mechanizmu split payment. Wybór należeć będzie do nabywcy. Jednakże przewidziano liczne korzyści dla tych przedsiębiorców, którzy zdecydują się z tej opcji korzystać.
Dobrowolność ta będzie też wybiórcza – nabywca sam zdecyduje, które faktury opłaci korzystając z mechanizmu podzielonej płatności VAT, a które nie.
Środki zgromadzone na rachunku VAT – na co można przeznaczyć
Teoretycznie środki finansowe zgromadzone na rachunku VAT będą własnością podatnika. Jednakże nie będzie on mógł dowolnie nimi zarządzać. Z rachunku VAT będzie mógł opłacić swoje zobowiązania podatkowe dotyczące podatku VAT lub wykonać przelew na inny rachunek VAT np. kontrahenta.
W praktyce brak swobody w wykorzystywaniu środków z rachunków VAT może zagrażać płynności finansowej przedsiębiorców. Przewidziano więc możliwość złożenia do naczelnika urzędu skarbowego wniosku o przekazanie środków z rachunku VAT na rachunek rozliczeniowy podatnika. Konieczne będzie wskazanie we wniosku kwoty, która ma być przekazana. Urząd skarbowy w drodze postanowienia wyda odpowiednią decyzję – będzie mieć na to 60 dni od dnia złożenia wniosku.
Art. 108b ust. 5 znowelizowanej ustawy o VAT wskazuje, w jakich przypadkach urząd skarbowy będzie mógł wydać decyzję odmowną:
Art. 108b
(…)
5. Naczelnik urzędu skarbowego odmawia, w drodze decyzji, wydania zgody na przekazanie środków zgromadzonych na rachunku VAT:
1) w przypadku posiadania przez podatnika zaległości podatkowej w podatku – w wysokości odpowiadającej zaległości podatkowej w podatku wraz z odsetkami za zwłokę, istniejącej na dzień wydania decyzji;
2) w przypadku gdy zachodzi uzasadniona obawa, że:
a) zobowiązanie podatkowe z tytułu podatku nie zostanie wykonane, w szczególności gdy podatnik trwale nie uiszcza wymagalnych zobowiązań z tytułu podatku lub dokonuje czynności polegających na zbywaniu majątku, które mogą utrudnić lub udaremnić egzekucję zobowiązań z tytułu podatku, lub
b) wystąpi zaległość podatkowa w podatku lub zostanie ustalone dodatkowe zobowiązanie podatkowe.
Rachunek VAT dla każdego przedsiębiorcy
Nowe przepisy nakładają na banki i SKOK-i obowiązek założenia rachunku VAT każdemu przedsiębiorcy prowadzącemu w nim rachunek rozliczeniowy. Takie dodatkowe konto musi być założone nieodpłatnie. Bank nie będzie też mógł pobierać prowizji ani opłat za jego prowadzenie. Otwarcie rachunku VAT nie wymaga zawarcia odrębnej umowy.
Banki i SKOK-i mają obowiązek poinformować swoich klientów o numerze założonego rachunku VAT, jak również o zasadach i terminach przekazywania danych o saldzie na tym rachunku. Do tego typu kont nie wydaje się instrumentów płatniczych – kart debetowych, kredytowych itp.
Podatnik nie ma obowiązku informowania urzędu skarbowego o numerach założonych rachunków VAT. Dla organów podatkowych jest bowiem oczywiste, iż od 1 lipca 2018 r. w każdym banku, w którym przedsiębiorca posiada rachunki bankowe, będzie dodany rachunek VAT. Taki stan rzeczy potwierdza Krajowa Informacja Skarbowa.
Podzielona płatność VAT – korzyści dla nabywcy
Zachętą do regulowania swoich zobowiązań przy zastosowaniu mechanizmu podzielonej płatności VAT mają być liczne korzyści dla nabywców. Jedną z nich jest brak odpowiedzialności solidarnej nabywcy za długi dostawcy. Do podatnika nie będzie też miała zastosowania sankcja, o której mowa w art. 112b i 112c ustawy o VAT, czyli dodatkowe zobowiązanie podatkowe nakładane m.in. w przypadku wykazania w deklaracji VAT zobowiązania podatkowego niższego niż należne.
Szczególnie korzystna dla nabywców okaże się możliwość obniżenia kwoty zobowiązania podatkowego o kwotę wyliczoną według wzoru zaproponowanego w art. 108d ust. 1 ustawy o VAT w brzmieniu od 1 lipca 2018 r. Obniżenia takiego będzie można dokonać w przypadku zapłaty zobowiązania podatkowego z tytułu podatku w całości z rachunku VAT przed obowiązującym terminem.
Ponadto, w przypadku wykazania w deklaracji VAT kwoty podatku należnego, której 95% wynika z faktur uregulowanych z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności, do podatnika nie będą miały zastosowania podwyższone odsetki za zwłokę, o których mowa w art. 56b ustawy – Ordynacja podatkowa.
To jeszcze nie wszystkie korzyści. Podatnik, który wraz z deklaracją VAT złoży wniosek o zwrot różnicy podatku na rachunek VAT, będzie mógł liczyć na szybszy zwrot nadpłaconego podatku. Nastąpi od w terminie 25 dni od dnia złożenia wniosku.
Podzielona płatność VAT – od kiedy obowiązuje
Nowe przepisy wejdą w życie 1 lipca 2018 r. – od tej daty przedsiębiorcy będą mogli dokonywać podzielonych płatności. Wielu z nich już posiada rachunki VAT, ponieważ banki wcześniej wywiązują się ze swojego obowiązku. Jednakże korzystać będą z nich mogli dopiero od połowy roku.
Ustawodawca planuje wprowadzenie obowiązkowego stosowania mechanizmu split payment dla niektórych branż – m.in. dla transakcji objętych obecnie mechanizmem odwrotnego obciążenia (np. usługi budowlane, dostawa elektroniki), jak również dla transakcji, których dotyczy odpowiedzialność solidarna w odprowadzaniu podatku VAT (m.in. dostawa paliw). Aby jednak taki obowiązek mógł zostać wprowadzony, plany polskiego rządu musi zatwierdzić Komisja Europejska.
Zobacz też: Już od 1 lipca 2018 r. pliki JPK na żądanie organu podatkowego